माझ्या आसपास वयाच्या लोकांना विचारलं तर बहुतेक सगळे जण मान्य करतील की लहानपणी मे महिन्याच्या किंवा दिवाळीच्या सुट्टीत कधी ना कधी त्यांनी कॅलिडोस्कोप बनवला आहे. मी तर अनेक वेळा बनवलाय. दुपारच्या उन्हाच्या वेळेला, जेव्हा घरातली मोठी माणसं बाहेर खेळायला जाऊ देत नसत, तेव्हा करायच्या अनेक टाईमपास पैकी हा एक. आरशाच्या तीन पट्ट्या, दोन गोल काचा, एक दुधी काच, पुठ्ठा, मार्बल पेपर, दोरा, डिंक, बांगड्यांचे तुकडे, मणी असे सगळे साहित्य जमवून आम्ही हा कॅलिडोस्कोप बनवायला घ्यायचो. आळीत अनेक जण हा बनवायचे. त्यातून मग कुणाचा कॅलिडोस्कोप जास्त भारी, वेगवेगळे आकृतीबंध दाखवतो, त्याची चढाओढ लागे. संपूर्ण सुट्टीभर मग हा कॅलिडोस्कोप आमच्या दिमतीला असायचा.
परवा काहीतरी शोधत असताना अचानक एक कॅलिडोस्कोप सापडला. कधी बनवला होता ते काही आठवेना पण इतक्या वर्षानंतर सुद्धा सुस्थितीत होता. मी उजेडाकडे रोखून कॅलिडोस्कोप फिरवायला सुरुवात केली. काय वेगवेगळे पॅटर्न दिसत होते, वा.... काही सुरेख होते, काही नव्हते. काही अगदी साधे होते, तर काही खूपच गुंतागुंतीचे. काही वेळा वाटलं की जरा अजून थोडं वेगळं असतं तर जास्त छान दिसलं असतं. काही वेळा वाटलं की हा एक तुकडा इथे पडला नसता तर बरं झालं असतं. त्यातून आणखी एक गंमत म्हणजे आत्ताच्या पेक्षा आधीचा पॅटर्न छान होता म्हणून उलटं फिरवलं तरी पुन्हा तो पॅटर्न मिळत नाही.
आयुष्य म्हणजे तरी काय आहे बघा ना. एक कॅलिडोस्कोप. बाकी काही नाही. एक हलकासा धक्का, एक छोटंसं वळण आणि सगळा पॅटर्नच बदलून जातो. त्यातले काही आपल्याला हवेसे वाटतात तर काही नकोसे. पण कॅलिडोस्कोप आपल्या हातात कुठे असतो? आपली इच्छा असो नसो, 'तो' वर बसलेला, कॅलिडोस्कोप फिरवतच राहातो, पॅटर्न निर्माण करतच राहतो. एखादा पॅटर्न कितीही आवडला तरी ना आपण तो उलटा फिरवू शकत, ना तो पॅटर्न परत दिसेल याची शाश्वती. आपल्या हाती राहतं फक्त ते पॅटर्न बघणं, त्या पॅटर्नचा भाग होऊन राहणं.
कितीतरी वेळ मी तो कॅलिडोस्कोप हातात घेऊन बसून होतो. मनात विचारांचा एक वेगळाच कॅलिडोस्कोप फिरत होता. अंधार पडला. हिनं येऊन दिवा लावला.
"काय रे, अंधारात का बसलायस.... ?"
"कॅलिडोस्कोप बघतोय......."
"अंधारात?" हिला काहीच कळेना.
काय सांगू आता हिला?
लहानपणाचा टाईमपास, आज एक वेगळाच पॅटर्न दाखवून गेला होता.
परवा काहीतरी शोधत असताना अचानक एक कॅलिडोस्कोप सापडला. कधी बनवला होता ते काही आठवेना पण इतक्या वर्षानंतर सुद्धा सुस्थितीत होता. मी उजेडाकडे रोखून कॅलिडोस्कोप फिरवायला सुरुवात केली. काय वेगवेगळे पॅटर्न दिसत होते, वा.... काही सुरेख होते, काही नव्हते. काही अगदी साधे होते, तर काही खूपच गुंतागुंतीचे. काही वेळा वाटलं की जरा अजून थोडं वेगळं असतं तर जास्त छान दिसलं असतं. काही वेळा वाटलं की हा एक तुकडा इथे पडला नसता तर बरं झालं असतं. त्यातून आणखी एक गंमत म्हणजे आत्ताच्या पेक्षा आधीचा पॅटर्न छान होता म्हणून उलटं फिरवलं तरी पुन्हा तो पॅटर्न मिळत नाही.
आयुष्य म्हणजे तरी काय आहे बघा ना. एक कॅलिडोस्कोप. बाकी काही नाही. एक हलकासा धक्का, एक छोटंसं वळण आणि सगळा पॅटर्नच बदलून जातो. त्यातले काही आपल्याला हवेसे वाटतात तर काही नकोसे. पण कॅलिडोस्कोप आपल्या हातात कुठे असतो? आपली इच्छा असो नसो, 'तो' वर बसलेला, कॅलिडोस्कोप फिरवतच राहातो, पॅटर्न निर्माण करतच राहतो. एखादा पॅटर्न कितीही आवडला तरी ना आपण तो उलटा फिरवू शकत, ना तो पॅटर्न परत दिसेल याची शाश्वती. आपल्या हाती राहतं फक्त ते पॅटर्न बघणं, त्या पॅटर्नचा भाग होऊन राहणं.
कितीतरी वेळ मी तो कॅलिडोस्कोप हातात घेऊन बसून होतो. मनात विचारांचा एक वेगळाच कॅलिडोस्कोप फिरत होता. अंधार पडला. हिनं येऊन दिवा लावला.
"काय रे, अंधारात का बसलायस.... ?"
"कॅलिडोस्कोप बघतोय......."
"अंधारात?" हिला काहीच कळेना.
काय सांगू आता हिला?
लहानपणाचा टाईमपास, आज एक वेगळाच पॅटर्न दाखवून गेला होता.
अनेक दिवसांच्या विश्रांतीनंतर क्या ब्लॉगमध्ये भूतकाळातील कॅलिडोस्कोप पाहायला गेलो. पण तेच डिझाईन परत कसे येणार.....पण नवीन डिझाईन सुद्धा सुरेख उमटले आहे
उत्तर द्याहटवाSurekh
उत्तर द्याहटवाBeautiful journey down memory lane.