मुख्य सामग्रीवर वगळा

मैत्र

हे जे एक शहर आहे ना, ते इतर शहरांपेक्षा खूपच वेगळं आहे. सायकलींचं शहर, दुचाकींचं शहर, शहाण्या माणसांचं व विद्वानांचं शहर, पेन्शनरांचं शहर अशा विविध विशेषणांनी हे शहर जगप्रसिद्ध आहे. शहरात व उपनगरात पेन्शनरांचे अनेक ग्रूप्स आहेत. जगातल्या प्रत्येक घटनेवर मत व्यक्त करणे व जगातल्या प्रत्येकाला सल्ले देणे, हे या ग्रूप्सचे मुख्य व एकमेव काम असते.

अशाच एका ग्रूपमधे दोन ज्येष्ठ तरुण होते. मत व्यक्त करणे व सल्ले देणे या ग्रुप ऍक्टिव्हिटीजमधे ते हिरीरीने सहभागी होत. मनाने जरी तरुण असले तरी खरोखरचे आजोबाही झाले होते. इतर मेंबरांपेक्षा या दोघांची मैत्री अधिक घट्ट होती. खरं तर त्यांची ओळख या ग्रुपमधे आल्यानंतरच, पर्यायाने निवृत्त झाल्यानंतरच, झाली होती. पण प्रकृतीच्या किरकोळ तक्रारी सोडता, एकूण तब्येत ठणठणीत होती. त्यामुळे विविध ठिकाणी जाऊन, चमचमीत पदार्थ 'चेपणे' हा त्यांच्या मैत्रीतला मुख्य दुवा होता. त्यावरून कंपूतील इतर मेंबर त्यांची थट्टाही करत.

पहिले आजोबा शहरातल्याच मध्यभागातल्या एका प्रसिद्ध पेठेत लहानाचे मोठे झाले होते. शहराजवळच्या औद्योगिक भागातील एका नामवंत कंपनीमधून मोठ्या पदावरून निवृत्त होऊन आता पेठेइतक्याच प्रसिद्ध अशा एका उपनगरात रहात होते.

दुसरे आजोबा मूळ मराठवाड्यातल्या एका दुष्काळी खेड्यात वाढले होते. घरी अठरा विश्वे दारिद्रय, आई वडील शेतमजूर, खाणारी दहा तोंडं, जातीपातींच्या भानगडीतून येणारी अपरिहार्य अवहेलना अशा परिस्थितीतून पुढे आले होते. स्वकष्टातून शिकून पाटबंधारे खात्यात नोकरीला लागले. सरकारी नोकरीतील बदलीची सव्यापसव्ये सांभाळून, निवृत्तीनंतर अखेर याच उपनगरात स्थायिक झाले होते.

टेकडीवरून खाली उतरल्यानंतर एका गल्लीतील उडपी अण्णाकडे अतिशय सुरेख इडली चटणी मिळते यावर दोघांचंही एकमत होतं. आठवड्यातून दोनदा तरी ते दोघे तिथली इडली खायला जात. शेजारशेजारच्या दोन टेबलांवर बसून गप्पा मारत, ते इडलीचा आस्वाद घेत.

असेच एक दिवस दोघे तिथं गेले. इडली खाऊन झाल्यावर एक आजोबा काउंटरवर अण्णाशी गप्पा मारत होते. दुसरे हात धुवायला गेले होते. तेव्हढ्यात 'कार्यकर्त्यांचं' एक टोळकं तिथं आलं.

"काय रे म्हाताऱ्या? एव्हढं सगळीकडे सांगून, ग्वरमिंटनं कायद करून बी तू वागायचं तेच वागतोस ना?"

एकदम ओढवलेल्या प्रसंगाने आजोबा गांगरले. अण्णालाही काही कळेना. त्यातल्या मुख्य टग्यानंच पुढं बोलायला सुरुवात केली.

"बाहेर मोठ्या दोस्तीच्या गप्पा मारतोस आनी हितं मात्र बरोब्बर वेगळ्या बाकडयावर खायला बसतोस नं? तुम्हा लोकांना फटकावूनच काढायला पायजे...."

तेव्हढ्यात दुसरे आजोबा तिथे पोचले. क्षणात सगळा प्रकार त्यांच्या ध्यानात आला.

"मूर्ख माणसा.." ते गरजले. "ये जरा इकडे. बघ स्वतः इथे काय दिसतंय ते" असे म्हणून त्यांनी त्या टग्याला आत खेचले.

"ह्या दोन टेबलांमधली गॅप बघ. बघितलीस? आता आमच्या दोघांची उंची बघ. बघितलीस? मूर्ख माणसा, अरे आम्ही दोघं एका टेबलावर बसलो ना तर आमच्या लांब पायांमुळे आम्हाला नीट बसता येत नाही. म्हणून आम्ही शेजारशेजारच्या टेबलावर बसतो. याद राख जर पुन्हा अर्थाचा अनर्थ केलास आणि माझ्या मित्राला काही बोललास तर..." असं म्हणून त्या टोळक्याला बाजूला करून ते चालायला लागले.

ताठ मानेनं जाणाऱ्या त्या दोघा मित्रांच्या पाठमोऱ्या आकृत्यांकडे बघायचं धैर्य एकाही कार्यकर्त्यापाशी उरलं नव्हतं......





© chamanchidi.blogspot.com

टिप्पण्या

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

मुस्कान

आज अनेक महिन्यांनी जुन्या ऑफिसच्या बाजूला जाणं झालं. सिग्नलला एक छोटं पोरगं लोखंडी रिंगमधून आत बाहेर व्हायचा खेळ करत होतं. मी सहजच ती कुठे दिसत्येय का ते बघू लागलो. खूप पूर्वी माझ्या रोजच्या यायच्या जायच्या रस्त्यावर एका सिग्नलला ती दिसायची. तिच्या लहान भावाबरोबर लोखंडी रिंगच्या साहाय्यानं काही खेळ करून दाखवायची. रस्त्याच्या कडेला तिची आई, असेल विशीबाविशीची, ढोलकं वाजवत बसलेली असायची. ही सुद्धा फार मोठी नव्हती. आठ दहा वर्षांचीच होती. इतर लोकांकडे पैसे मागायची, पण माझ्याकडे कायम प्यायला पाणी मागायची. एकदा हे माहीत पडल्यानंतर मीही आवर्जून एखादी बाटली जवळ ठेवायचो व तिला देऊन टाकायचो. कधीमधी एखादा बिस्किटाचा पुडा द्यायचो. काळीसावळी होती पण दात मात्र पांढरेशुभ्र, एखाद्या टूथपेस्टच्या जाहिरातीतल्या सारखे होते. पाणी दिल्यावर मनापासून हसायची आणि थँक यू हं काका असं म्हणून पुढे जायची. तिचं ते निर्व्याज हसणं खरंच लोभसवाणं होतं.  मधल्या काळात तिचं नाव मुस्कान आहे असं कुणीतरी सांगितलं. आम्ही नवीन ऑफिस घेतल्यानंतर त्या रस्त्यावरून येणं जाणं संपलं. मधे एकदा तिकडे गेलो असता भेटली होती. त्याही वेळी...

आनंद मरा नहीं, आनंद मरतें नहीं...

अंतरराष्ट्रीय विमानप्रवास करताना सर्वसाधारणपणे मी जास्तीत जास्त झोप घ्यायचा प्रयत्न करतो. जागं राहून समोरच्या स्क्रीनवर काहीतरी बघत बसण्यापेक्षा झोप घेतली की जेटलॅगचा त्रास कमी होतो असा माझा अनुभव आहे. अर्थात पूर्ण वेळ तर काही आपण झोपू शकत नाही. तर अशा मधल्या जागृतावस्थेत सहज 'ह्या फ्लाईटवर काय काय आहे' ते बघू जाता मला १९७१ चा 'आनंद' सापडला. हा माझा अतिशय आवडता चित्रपट आहे. अगणित वेळा बघितल्यामुळे फ्रेम बाय फ्रेम, सर्व डायलॉगसकट मला हा चित्रपट तोंडपाठ आहे. तरीही पुन्हा बघितला. पुन्हा हसलो. पुन्हा रडलो. हसता हसता रडलो... हा चित्रपट संपल्यानंतर मनात एक वेगळीच पोकळी, एक विचित्र शांतता निर्माण होते. आपण अंतर्मुख होऊन जातो. मनात विचारांचं काहूर माजतं. ह्यावेळी विचारांनी काही एक वेगळीच दिशा धरली....  - बाबू मोशाय, जिंदगी लंबी नहीं, बडी होनी चाहिए म्हणणारा आनंद (राजेश खन्ना) - अभिनयाची पराकाष्ठा करणारी, तरीही चेहऱ्यावर सुरकुतीही न पडणारी, बाबू मोशायची प्रेयसी रेणू (सुमिता संन्याल) - सदाबहार डॉ प्रकाश कुलकर्णी (रमेश देव) - त्याची पडद्यावरची व जीवनातलीही सहधर्मचारिणी सुमन (सीमा ...

पक्षी उडोनि जाई...

 वर्षातून दोन वेळा, दर सहा महिन्यांनी, मला या परिस्थितीचा सामना करावा लागतो. माझ्या सीएच्या व्यवसायात वर्षातून दोन वेळा, परीक्षा पास झाल्यानंतर मुलं आमच्या ऑफिसमधे आर्टिकलशिपसाठी येतात. तीन वर्षं काम करतात व एक दिवस त्यांची आर्टिकलशिप संपते. आणि हा जो 'एक दिवस' असतो ना तो फार त्रासदायक असतो. आता दर सहा महिन्यांनी इतकी मुलं येतात, तीन वर्षांनी ती जाणारच असतात. मग त्यात इतकं त्रासदायक काय? असा प्रश्न पडूच शकतो. कदाचित असंही असेल की याचा त्रास मलाच होतो.  तो एक दिवस येतो. दोघं तिघं केबिनमधे येतात. काय रे...??? सर, आज आमचा लास्ट डे... आं, संपली तीन वर्षं? हो ना सर. कळलीच नाहीत कशी संपली... त्याचं काय आहे ना, ही जी काही तीन वर्षं असतात ना ती म्हणजे केवळ तीन गुणिले तीनशे पासष्ट इतकाच हिशेब नसतो. आला ऑफिसमधे, गेला क्लायंटकडे, केलं काम, झाली तीन वर्षं असा कोरडा कार्यक्रमही नसतो. बघता बघता एक वेगळा बंध निर्माण करणारी ही तीन वर्षं असतात. पहिल्या दिवशी कोण कुठला माहीतही नसणारा मुलगा, शेवटच्या दिवशी गळ्यातला ताईत झालेला असतो. एखादी मुलगी, एखादी का बहुतेक सगळ्याच, सासरी जाताना रडावं तशी रड...